Alvorens een gebouw wordt gesloopt moet een erkend bedrijf een onderzoek naar het voorkomen van asbest uitvoeren en indien asbest aanwezig is dient dit eerst verwijderd te worden. Asbest in en op de bodem is echter minder duidelijk. In het verleden werd asbesthoudend materiaal veelvuldig “verwerkt” in gebroken puin, ook werden asbestplaten gebruikt als (opvulling van) erfverharding. Bij sloop van bebouwing werd voor 1993 minder of geen rekening gehouden met de aanwezigheid van asbest. Hierdoor is asbest op en in de bodem terechtgekomen. Meestal is sprake van hechtgebonden asbest (asbestcement plaatmateriaal) echter kan -afhankelijk van de leeftijd- het materiaal dusdanig verweerd of beschadigd zijn, dat er toch sprake is van (bijna) losse vezels waardoor de risico’s ten aanzien van dit asbest sterk toenemen.
Onderzoek naar asbest in de bodem wordt niet alleen uitgevoerd op basis van de wet bodembescherming maar ook op basis van de arbeidsomstandigheden-regelgeving. Hierin wordt voorgeschreven dat conform NEN5707 danwel NEN5897 bepaald dient te zijn of een hoeveelheid materiaal (grond danwel puin) asbesthoudend is. NEN5707 beschrijft het verkennend en nader onderzoek naar het voorkomen van asbest in bodem. NEN5897 beschrijft dit voor het voorkomen van asbest in puin.
Asbest in de bodem
Als asbesthoudend materiaal al enige tijd op een locatie ligt of er hebben werkzaamheden plaatsgevonden waarbij asbest verspreid is geraakt of is aangetroffen dan dient ervan te worden uitgegaan dat er ook in de bodem asbest aanwezig is. Wanneer puin of puinhoudende grond wordt aangetroffen waarbij niet duidelijk is wat de oorsprong is, dan dient dit materiaal ook als verdacht voor het voorkomen van asbest te worden beschouwd (e.e.a. conform NEN5707 en NEN5725). Op basis van de wet bodembescherming moet worden vastgesteld of er sprake is van een bodemverontreiniging met asbest, wat de risico’s zijn en daarmee de te treffen maatregelen (cf. de circulaire bodemsanering). Anderzijds moet vastgesteld worden of er met het werken met de grond maatregelen noodzakelijk zijn (e.e.a conform de arbo-regelgeving).
Hiertoe wordt eerst een verkennend bodemonderzoek asbest uitgevoerd. Hierbij wordt (conform hoofdstuk 7 van NEN5707) een maaiveldinspectie uitgevoerd en worden één of meerdere gaten gegraven en onderzocht.
Wanneer de verdenking voor asbest in de bodem wordt bevestigd (bijvoorbeeld wanneer daadwerkelijk asbest wordt aangetroffen in of op de bodem maar bijvoorbeeld ook wanneer puin wordt aangetroffen) dient vastgesteld te worden wat de concentratie aan asbest is door middel van een nader onderzoek (veelal per 1000 m2 vijf sleuven van 200 x 30 cm graven, de grond visueel inspecteren en laboratoriumanalyses uit laten voeren).
Vanuit CROW132 (veiligheid rond werken in of met verontreinigde grond en/ verontreinigd grondwater) dient een nader onderzoek in principe onder 3T condities uitgevoerd te worden. Hierbij wordt onder meer voorgeschreven dat een V&G-plan opgesteld moet worden en dat gebruik moet worden gemaakt van een deco-unit.
Pas wanneer is vastgesteld wat de concentratie asbest is in grond of puin (door middel van een nader onderzoek vast te stellen) kan vastgesteld worden of sprake is van een verontreiniging en kunnen de arbeidshygiënische maatregelen vastgesteld worden.
Zwerfasbest
Wanneer zwerfasbest wordt aangetroffen dan dient niet alleen het asbest verwijderd te worden door een deskundig persoon maar dient de bodem veelal eveneens als asbestverdacht te worden beschouwd. Hierbij kan beredeneerd worden dat geen sprake is van een verdenking van de bodem als bijvoorbeeld asbest recent op een verharding terecht is gekomen. Wanneer echter zwerfasbest op de onverharde bodem wordt aangetroffen dan zal de bodem veelal wel als verdacht worden beschouwd en dient op basis hiervan (afhankelijk van de mate van verdenking, de soort materiaal etc) besloten te worden om een nader onderzoek uit te voeren.
Asbest bij calamiteiten
Voor een calamiteit waarbij asbest vrijkomt (veelal branden) staat de werkwijze beschreven in het zogenaamde rode boekje. Kort gezegd dient in deze gevallen een deskundig bureau te worden ingeschakeld die zorgt voor het inventariseren en verwijderen van asbest binnen de invloedssfeer van de brand.
Neem contact op met een van onze projectleiders voor alle informatie over asbest verontreinigingen. Klik hier voor onze contactpagina !
Links:
[3] zwerfasbest